เราต่างรู้กันดีว่า การออกกำลังกายที่มีคุณภาพจำเป็นต้องใช้ระยะเวลาที่มากพอ กล้ามเนื้อและระบบทางเดินหายใจต้องทำงานอย่างต่อเนื่องในระดับหนึ่ง จึงจะเกิดคุณประโยชน์ต่อร่างกาย ซึ่งให้ตายเถอะ คุณแม่ขา ระยะเวลานี้แหละที่เป็นเรื่องยาก ก่อนจะไปถึขั้นที่สารความสุขในสมองจะหลั่ง มันช่างปวดเมื่อยเหนื่อยอวัยวะ พาลจะเลิกเสียให้ได้
ด้วยเหตุนี้ผู้เชื่ยวชาญจึงพูดเป็นเสียงเดียวกันว่า แก่นสำคัญของการออกกำลังกายที่ดีและสม่ำเสมอ ไม่ใช่ร่างกายแต่เป็นจิตใจ ระหว่างนอนอืดไถฟีดติ๊กต๊อกกับวิ่งคาร์ดิโอ้ที่สวนลุมเป็นใครก็รู้ว่าควรไปวิ่ง แต่ไฟสู้ในใจไฉนช่างริบหรี่ อย่างไรก็ดีวันนี้ Lips มีทริกเล็กๆน้อยๆจากผู้เชี่ยวชาญ ที่สกัดมาจากความรู้ด้านสมองและพฤติกรรมศาสตร์ เพื่อใช้จุดไฟออกกำลังให้เรา
เกมแห่งจิตใจ
สมองมนุษย์ชอบเล่นเกม โดยเฉพาะเกมที่ยากจะคาดเดาและมีรางวัลให้เป็นระยะๆ Dr. Daya Grant นักประสาทวิทยาผู้ควบอาชีพครูสอนโยคะกล่าวว่า ความท้าทายในเกมกระตุ้นให้เกิดความสนุกตื่นเต้น ช่วยลดความเบื่อหน่ายของกิจกรรมที่ยากลำบากอย่างการออกกำลังกายได้ ความสำเร็จที่เกิดขึ้นเป็นระยะระหว่างการเล่นเกม เช่น การผ่านด่าน การอัปเลเวล การพิชิตภารกิจ การได้รับไอเท็มต่างๆ ช่วยให้สมองมีการหลั่งโดพามีนหรือสารความสุขเป็นระยะ “การทำให้เป็นเกม” หรือ gamification จึงเป็นที่นิยมในการทำงานและกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม
เมื่อประกอบกับไลฟ์สไตล์ของยุคนี้ ที่มีสมาร์ทโฟนเป็นอวัยวะหนึ่งของร่างกายมนุษย์ จึงมีแอปพลิเคชันออกกำลังกายในมือถือมากมายที่นำเอาแนวคิด gamification มาใช้ เช่น แอป Zombie Run! ที่เป็น Running Tacker ช่วยบันทึกเส้นทาง ระยะเวลา รวมถึงปริมานแคลอรีที่ใช้ในการวิ่งของเรา ผสมผสานกับความเป็นเกมจากเสียงผ่านหูฟัง ที่ช่วยให้การวิ่งสนุกและมีสีสันมากขึ้น ด้วยการวิ่งหนีหลบหลีกซอมบี้ที่โผล่มาเป็นระยะๆ และภารกิจในการเก็บรวบรวมไอเท็มจำเป็นแบบเดียวกับในภาพยนตร์ซอมบี้ นอกจากแอปในมือถือแล้ว เครื่องเกมคอนโซลที่ใช้ต่อกับสมาร์ททีวีต่างก็มีเกมสำหรับออกกำลังกายกันทุกรุ่น ทุกยี่ห้อ ที่โดดเด่นที่สุดก็คือ Ring Fit Adventure ของ Nintendo Switch ที่ใช้อุปกรณ์ในรูปแบบห่วงออกกำลังกายที่เชื่อมต่อกับคอนโทรลเลอร์
ออกแบบมาเพื่อเรา
มนุษย์เป็นสัญชาตญาณของความเป็นปัจเจก เราต่างเชื่อว่าตนเองแตกต่างจากคนอื่น และต้องการสิ่งที่เหมาะกับตัวเราโดยเฉพาะ มีการศึกษาพบว่า นักกีฬาที่เชื่อว่าตนเองได้รับแผนการฟิตซ้อมร่างกายที่ออกแบบตามความต้องการของตน จะได้ผลลัพธ์การฝึกที่ดีกว่านักกีฬาที่เชื่อว่าตัวเองซ้อมตามแผนการฝึกแบบทั่วๆไป ด้วยเหตุนี้คนที่มีเทรนเนอร์ส่วนตัวช่วยจัดตารางการฝึกซ้อมให้ จะสามารถทุ่มเทกับการออกกำลังกายได้มากกว่า เพราะสมองเราชอบเทรนเนอร์ส่วนตัว (และบางครั้งหัวใจก็ชอบด้วย)
แต่ถ้าคุณอกหักจากเทรนเนอร์ส่วนตัว (ไม่ว่าจะในบริบทไหน) แอปพลิเคชันออกกำลังกายในปัจจุบัน ก็มีความสามารถออกแบบแผนการออกกำลังกายของผู้ใช้แแบบรายบุคคลได้กันแทบจะทุกแอป ผ่านข้อมูลร่างกายที่เรากรอกให้ เช่น น้ำหนัก ส่วนสูง เพศ หรือแม้แต่เป้าหมายของการออกกำลังกายของเรา ไปจนถึงผลลัพท์การออกกำลังในครั้งก่อนๆ
จับคู่กับกิจกรรมโปรด
Katy Milkman นักพฤติกรรมศาสตร์จากมหาวิทยาลัยเพนซิลเวเนีย แนะนำให้วางแผนการออกกำลังกายให้ตรงกับเวลาออกอากาศของรายการทีวีที่ดูเป็นประจำ อาการติดซีรีส์งอมแงมจะได้เชื่อมโยงกับการออกกำลังกายไปด้วยกัน ช่วยให้เราไม่เทกันง่ายๆ ประกอบกับสมองของเราชอบความเคยชินและการกระทำซ้ำๆจนเป็นนิสัย รายการทีวีที่ออกอากาศสม่ำเสมอจะช่วยย้ำให้เราออกกำลังกายสม่ำเสมอตามไปด้วย
เคล็ดลับที่ปรับใช้จากเทคนิคข้างตนก็คือ จับคู่การออกกำลังกายกับกิจกรรมที่เราชื่นชอบเป็นพิเศษ เช่น ถ้าคุณมีนิสัยชอบไปชอปปิ้งที่ห้างทุกบ่ายวันเสาร์อยู่แล้ว ก็กำหนดไปเลยว่าจะไปฟิตเนสในเวลาไล่เลี่ยกันหลังชอปปิ้ง หรือถ้าคุณชอบชอปปิ้งออนไลน์ผ่านแอปสีแดง-สีส้มเป็นกิจวัตร ก็อาจกำหนดกับตัวเองเลยว่า จะกดสั่งซื้อของเฉพาะหลังจากออกกำลังกายเสร็จในแต่ละครั้งเท่านั้น สมองจะผูกความรู้สึกมีความสุขในการทำกิจกรรมนั้นๆ กับการออกกำลังกายเข้าด้วยกัน ช่วยให้เราสามรถออกกำลังกายได้นานขึ้นด้วย
หาเรื่องหลอกสมองขนาดนี้ ถ้ายังมีข้ออ้างไม่ออกกำลังกายอีก…เดี๋ยวหาเคล็ดลับอื่นๆมาฝากอีกละกัน
Words: Roongtawan Kaweesilp
ข้อมูลจาก
