ทำไมนักร้องหญิง ‘ต้อง’ ขยันเปลี่ยนชุดใหม่บ่อยจัง กับคำตอบที่ไม่ใช่เพราะ ‘รักแฟชั่น’

มหกรรมเดินสายทัวร์คอนเสิร์ตของเหล่าตัวแม่ศิลปินอย่างบียอนเซ่กับ Renaissance World Tour และ เทย์เลอร์ สวิฟต์ กับ Eras Tour ที่ปลุกชีพวงการแฟชั่นให้ตื่น เพราะสองนางเปลี่ยนชุดนับสิบ เหตุใดนักร้องหญิงจึงต้องเปลี่ยนชุดมากมายขนาดนั้น เรื่องนี้มีเหตุผลมากกว่าแค่ความงามและการตลาด

นี่คือรายนามแบรนด์แฟชั่นที่บียอนเซ่ใส่ในคอนเสิร์ต Brandon Blackwood, Dolce & Gabbana, Paco Rabanne, Alexander McQueen, Roksanda, Vivienne Westwood, OFF-WHITE™, Pierre cardin, Mary Katrantzou และ Robert Wun ยังไม่นับรวมเครื่องประดับหลายเซตจาก Tiffany & Co. ถุงน่องจาก Wolford รองเท้าสารพัดสไตล์จาก Giuseppe Zanotti บวกกับหมวกจาก Ruslan Baginskiy

ข้ามมาที่ทัวร์คอนเสิร์ตของเทย์เลอร์ สวิฟต์กับ Eras Tour ที่ผลุบเข้าผลุบออกบน-ล่างเวทีไปเปลี่ยนชุดเป็นตับ จาก Oscar de la Renta, Atelier Versace, Alberta Ferretti, Elie Saab, Roberto Cavalli, Zuhair Murad และ Ashish กับรองเท้าคู่แล้วคู่เล่าจาก Christian Louboutin

ความอัศจรรย์คือ เปลี่ยนเสื้อผ้าตอนไหนทัน? แถมคอนเสิร์ตของนางทั้งสองหมดเปลืองเลื่อม ลูกปัด คริสตัล ดิ้น ขนนก ผ้าและแผ่นหนังไปเป็นตัน จนคนดูทางบ้านเองที่แม้ไม่สามารถกดบัตรไปดูคอนเสิร์ตตัวเป็นๆได้ ยังตื่นตาตื่นใจสนุกไปกับการชมคาราวานแฟชั่นของสองดีว่า

คนดูคาดหวังว่าศิลปินหญิงต้องเปลี่ยนเสื้อผ้าเยอะแยะ อย่าว่าแต่ใส่เสื้อผ้าซ้ำ พวกเธอยังต้องไม่จมอยู่กับลุคเดิมอีกด้วย จึงต้องสรรหาเวอร์ชั่นใหม่ของตัวเองมาให้แฟนๆได้ยลกันตลอดเวลา ผ่านเสื้อผ้าชุดใหม่ ลุคแต่งหน้าใหม่ เครื่องประดับชิ้นใหม่ รองเท้าแบบใหม่ และอัลบั้มชุดใหม่

การรื้อสร้างตัวเองใหม่อยู่เสมอคือความฝันแบบอเมริกัน เรียกว่าเป็นแก่นแท้ของอเมริกันดรีมเลยก็ว่าได้ มันคือความเชื่อว่าทุกคนมีสิทธิเริ่มต้นใหม่ได้เสมอ สิ่งเดียวที่เป็นข้อจำกัดและหยุดยั้งคุณได้ก็คือตัวคุณเอง และการเปลี่ยนเสื้อผ้าชุดใหม่ก็เป็นวิธีการที่ง่ายที่สุดในการนำเสนอเวอร์ชั่นใหม่ของตัวเอง เป็นการสะดวกที่สุดที่คุณจะได้เปลี่ยนคาแรกเตอร์ที่แตกต่างไปจากเดิมได้

เทย์เลอร์ สวิฟต์เปิดใจไว้ในสารคดีชีวิตตัวเองในปี 2020 เรื่อง Miss Americana ถึงการเลือกเครื่องแต่งกายเป็นดั่งสัญลักษณ์ หรือตัวแทนของสิ่งที่เธอยากพูด แต่ไม่ได้เอ่ยออกมาว่า ศิลปินหญิงที่เธอรู้จักต้องปรับเปลี่ยนตัวเองมากกว่าศิลปินชาย 20 เท่า ตัวเทย์เลอร์เมื่อครั้งเป็นศิลปินวัยเพิ่งแตกเนื้อสาวก้าวออกมาในลุคนักร้องคันทรีผมหยิกยาวสะพายกีตาร์โฟล์ก ก่อนจะกลายร่างเป็นสาวในเมืองใหญ่ในลุคผมบ๊อบสั้นไดร์ผมตรงในอัลบั้ม 1989 เมื่อปล่อยอัลบั้มใหม่ Reputation เทย์เลอร์ก็มาในเวอร์ชั่นเกรี้ยวโกรธโมโหโลก ดูเป็นสาวอันตรายที่มีงูเลื้อยพาดตัว ซึ่งการเปลี่ยนโฉมตัวเองไปเรื่อยๆเช่นนี้ เธอกล่าวว่าเป็นเรื่องจำเป็นของศิลปินหญิง หาไม่แล้วพวกเธอก็ตกงาน ดังนั้นไม่ใช่ว่าชอบเปลี่ยนเสื้อผ้าบ่อยๆ แต่มันคือเนื้อหาของงานนักร้องหญิงเลยด้วยซ้ำที่ต้องไม่ทำให้แฟนๆต้องร้องออกมาว่าเมื่อเห็นพวกเธอว่า “สไตล์นี้อีกละ”

นักร้องหญิงระดับดีว่าที่ประกอบสร้างตัวเองใหม่ในยุคแรกเริ่มก็คือ ทีน่า เทอร์เนอร์ ซึ่งในยุคที่เป็นศิลปินดูโอคู่กับสามีในนาม Ike & Tina Turner นั้นปรากฏตัวในยุค 1960 ในลุคแม่บ้านออกงาน แต่ในยุค 1970 เมื่อเธอก้าวออกชีวิตของสามีที่ทำร้ายร่างกายเธอมากว่า 20 ปี โดยทรัพย์สมบัติตลอดชีวิตสมรสของเธอเหลือเพียงแค่ชุดสูทกางเกงสีขาวเปื้อนเลือดของ Yves Saint Laurent รถจากัวร์ 2 คันกับนามสกุลสามีที่ภายหลังเธอพยายามกำจัดมันออกในศาล ช่วงเวลานั้นทีน่าก็ได้พบกับบ๊อบ แม็กคี คอสตูมดีไซเนอร์ที่ทำเสื้อผ้าให้กับสาวๆดังเปรี้ยงในยุคนั้นอย่างแครอล เบอร์เน็ตต์ และแฌร์

ทีน่าไปยุโรป และมักไปซื้อค็อกเทลเดรสราคาถูกในฝั่งเล็ฟต์แบงก์ของปารีส ซึ่งเธอจะสวมชุดพวกนั้นและยื่นกรรไกรให้บ๊อบ “ช่วยทำอะไรสักอย่างกับชุดนี้ให้ที” และบ๊อบก็จะจัดการตัดชายกระโปรงให้สั้นขึ้น แม้กระทั่งตัดมันให้เป็นริ้วรุ่งริ่งจนแทบไม่เหลือเนื้อผ้า เพราะมองว่าเรียวขาของทีน่านั้นงามเกินกว่าจะยอมให้ผ้ามาแอบซ่อนมันไว้ ลุคใหม่ของศิลปินหญิงเดี่ยวคนใหม่ของโลกทำให้ชื่อทีน่า เทอร์เนอร์คือตำนานตราบจนวาระสุดท้าย หลังจากที่เธอเพิ่งจากไปเมื่อ 23 พฤษภาคม ปี 2023 นี้เอง

บรูซ สปริงทีน ออกอัลบั้มแรก Greetings From Asbury Park, N.J. ในปี 1972 ลุคในยุคของบรูซวัยหนุ่มนั้นสวมเชิ้ตแขนกุดกับกางเกงยีนส์สีดำสะพายกีตาร์ไฟฟ้า บรูซในวัย 73 ขึ้นเวทีในเสื้อเชิ้ตแขนสั้นกับกางเกงยีนส์สีดำสะพายกีตาร์ไฟฟ้า สองประโยคนี้มีอะไรต่างกันบ้างเอ่ย เสื้อเชิ้ตแขนกุดกับเสื้อเชิ้ตแขนสั้น และนั่นก็คือสิ่งเดียวที่เปลี่ยนไปในการแต่งตัวของศิลปินชาย

แน่ละว่าไม่ใช่ว่าศิลปินชายทุกคนที่สไตล์เสถียร ดูมิก แจ็กเกอร์ที่ใส่มาหมดทั้งเสื้อเฟอร์ เสื้อเบลาส์แต่งระบาย ไปจนถึงไม่ใส่เสื้อตลอดชีวิตการเป็นนักดนตรีตั้งแต่ปี 1964 จนถึงปัจจุบัน ขณะที่เดวิด โบวีไปไกลกว่านั้นด้วยการแต่งตัวเป็นผู้หญิงมันเสียเลย ทั้งสองแผ้วถางทางแก่แฮร์รี่ สไตล์สที่ใช้แฟชั่นเป็นศิลปะในการแสดงออกอย่างหนึ่งในยุคนี้ ส่วนศิลปินหญิงเองก็ใช่ว่าทุกคนต้องขยันเปลี่ยนเสื้อผ้า หรือเปลี่ยนสไตล์ทุกอัลบั้ม ดูอย่างแพตตี สมิธที่เสื้อยืด กางเกงยีนส์และแจ็กเก็ต(ยีนส์หรือหนัง) กับรองเท้าบู๊ตได้กลายเป็นลุคอมตะของเธอไปตลอดกาล

แคธี เอียนโดลี ผู้ช่วยศาสตราจารย์จาก New York University Steinhardt School กล่าวว่าผู้หญิงมีแรงกดดันจากสังคมให้ต้องแต่งตัวสวยงามและปรับเปลี่ยนสไตล์ไปเรื่อยๆ โดยแรงกดดันนี้จะยิ่งถาโถมใส่ป๊อปสตาร์หญิงซึ่งคนคาดหวังให้พวกเธอต้องเปลี่ยนเครื่องแต่งกายมากชุดเข้าไว้ เพราะเครื่องแต่งกายถูกแปะป้ายว่าเป็นเครื่องมือแสดงออกถึงความคิดสร้างสรรค์ ดังนั้นใครที่ยิ่งเปลี่ยนเสื้อผ้าบ่อย เปลี่ยนลุคตลอด จะถูกมองว่าเป็นศิลปินผู้ปฏิวัติวงการ เปี่ยมไปด้วยพลังขับเคลื่อนใหม่ๆ ไม่หยุดนิ่ง เป็นผู้นำ เป็นหัวหาด เป็นแถวหน้าที่ทรงอิทธิพลในอุตสาหกรรมดนตรี บันเทิงและแฟชั่น และเธอผู้นั้นจะโดนยัดเยียดว่าสิ่งที่คุณแสดงออกในวันนี้คือมาตรฐานขั้นต่ำ คุณต้องไปไกลกว่านี้ได้อีก ต้องนำเสนอลุคใหม่ ลุคต่อไป ลุคหน้า เวอร์ชั่นใหม่ที่ดีกว่าเดิม ฯลฯ

คนที่โดนสวมมงนักปฏิวัติอย่างเลดี้กาก้ากลายเป็นคนที่เดินออกจากการโดนแปะป้ายนี้เสียเอง เมื่อเธอร้องเพลง Hold My Hand เพลงประกอบภาพยนตร์เรื่อง Top Gun: Maverick ที่ได้เข้าชิงเพลงยอดเยี่ยมในเวทีออสการ์ปี 2023 กาก้าที่ใส่ชุดอภินิหารไปไกลระดับดาวเสาร์ ชุดหลุดโลกข้ามกาแล็กซี่มาหมดแล้ว เธอนั่งร้องเพลงนี้บนสตูล ใส่เสื้อยืด กางเกงยีนส์และรองเท้าผ้าใบ Converse สีดำทั้งชุด หน้าตาโล้น ผมถักเปียเดี่ยว ท่ามกลางฉากหลังที่ไร้การตกแต่งใดๆ ซึ่งเป็นลุคที่เธอลุกขึ้นมาทำขบถใส่วังวนการเปลี่ยนลุคตัวเองทุกครั้งที่ก้าวออกมาอยู่กลางสปอตไลต์ของผู้หญิง หรือคนดังหญิงที่มักถูกจับจ้องว่าใส่แบรนด์อะไร แต่งตัวแบบไหน และโดนวิจารณ์หากว่าแต่งตัวซ้ำเดิม ลุคกรันจ์ซึ่งในตัวเองก็เป็นซับคัลเจอร์ต่อต้านขนบสังคมอยู่แล้ว

กาก้าส่งแมสเสจผ่านลุคเสื้อยืดกางเกงยีนส์ว่า “พอเหอะ”

Words: Suphakdipa Poolsap