เสื้อผ้า ใครว่าเอาไปปลูกต้นไม้ไม่ได้ LOEWE จับมือกับนักออกแบบเชิงชีววิทยาปลูกความเขียวบนเสื้อ กางเกงและรองเท้าในคอลเล็กชั่น Spring-Summer 2023
ขณะที่คอลเล็กชั่นเสื้อผ้าผู้หญิง Jonathan Anderson ทำเสื้อเป็นรูปดอกหน้าวัวที่เหมือนจริงเกินจนถูกเรียกว่าเป็นเจ้าพ่อแฟชั่นแนวไฮเปอร์เรียลลิสม์ไปแล้ว ฝั่งเสื้อผ้าผู้ชายก็เหมือนจริงอิงธรรมชาติไปถึงขั้นที่ ก็ปลูกต้นไม้บนเสื้อผ้ามันเสียเลยสิ
ต้นอ่อนของเจียและกัญชาแมวหรือแคทนิปชูใบน้อยสีเขียวอ่อนกับลำต้นป้อแป้ที่ดูคล้ายถั่วงอกออกมาจาก…เอ่อ…รองเท้ากีฬา เสื้อวอร์ม กางเกงยีนส์ และเสื้อโค้ท โจนาธานทำเสื้อผ้า และส่งให้นักออกแบบเชิงชีววิทยาชาวสเปน Paula Ulargui Escalona ทำให้ต้นไม้งอกขึ้นมาจากเสื้อผ้าเหล่านั้น ซึ่งกล่าวว่าหัวใจในการทำโปรเจกต์นี้ของเธอไม่ใช่อยากจะหาวัสดุปลูกใหม่ๆทดแทนดิน แต่ต้องการจะพามนุษย์กลับไปเชื่อมโยงผูกสัมพันธ์กับธรรมชาติอีกครั้ง ผ่านความรู้สึกถึงความชื้น พื้นผิวสัมผัส และชีวิต อีกทั้งต้องการจะแสดงให้เห็นว่าอุตสาหกรรมแฟชั่นก็ยั่งยืนได้เช่นเดียวกับธรรมชาติ
พอล่าเรียนโรงเรียนประจำที่ Brockwood Park School ในอังกฤษ เป็นที่นี่เองที่นักเรียนได้คุ้นชินกับการ ‘ปลูกอาหารไว้กินเอง’ ซึ่งจุดประกายให้เธอดื่มด่ำหลงรักต้นไม้ ครั้นเมื่อไปเรียนต่อที่ Istituto Europeo di Design ในกรุงมาดริดและมิลานในเวลาต่อมา เธอเริ่มทดลองปลูกต้นไม้บนผ้าชนิดต่างๆ จึงได้ค้นพบว่า นอกจากจะใช้ผ้าที่มีอยู่เดิมในโลกแล้ว เธอยังคิดทำผ้าชนิดใหม่ๆขึ้นมาเพื่อให้เอื้อต่อการงอกงามของต้นไม้ด้วย
หลายต่อปีที่ขลุกทำวิจัยเรื่องนี้ ที่สุดแล้วพอล่าก็ยังไม่สามารถหาสูตรตายตัวว่าจะทำอย่างไรให้ต้นไม้งอกบนเสื้อผ้าได้ จึงสรุปได้ว่าสูตรก็คือต้องทดลองต่อไปเรื่อยๆ ลองปลูกบนเนื้อผ้าชนิดต่างๆต่อไป ลองเปลี่ยนเมล็ดพันธุ์ใหม่ๆบนเนื้อผ้าที่แตกต่างกัน ดังนั้นจึงได้วิธีการปลูกต้นไม้อย่างมากมาย
แล้ววัสดุที่ Loewe ก็ช่างกระตุ้นต่อมแรงบันดาลใจให้เธอได้ดี มันทำให้เธอกลับไปคะนึงถึงโปรเจกต์จบการศึกษาของตนเองที่ชื่อว่า ‘SIAMESE SKINS: TWO NATURES, ONE BODY’ ซึ่งเป็นการทดลองที่ทำไปไกลสุดในการรวมร่างระหว่างแฟชั่นกับ…โรงเรือนเกษตร
SIAMESE SKINS: TWO NATURES, ONE BODY คือพยายามจะปลูกต้นไม้บนผืนผ้าชนิดต่างๆกัน เป็นการศึกษาว่าเมล็ดพันธุ์ชนิดใดงอกได้ดีบนเนื้อผ้าแบบไหน ต้องการวิธีการปลูก การดูแล แสง น้ำ อุณหภูมิและสารอาหารมากน้อยเพียงไร ขณะเดียวกันการงอกงามของต้นไม้ยังสำคัญเท่าๆกับที่ต้นไม้ต้องงอกแล้วทำให้เสื้อผ้าดูสวยงาม ซึ่งก็อยู่ที่ว่าจะปลูกต้นอะไรที่ให้สีและรูปทรงน่าดึงดูดให้คนมอง ของมันต้องสวย ถ้าไม่สวย คนก็ไม่สนใจ ต่อให้มีสตอรี่หรือกระบวนการสร้างสรรค์ที่สลับซับซ้อนเพียงไรก็ตาม
ประการต่อมา พอล่าต้องหาวิธีการรักษาให้ต้นไม้ที่งอกออกมาแล้ว เติบโตได้ยาวนานที่สุดบนเนื้อผ้าที่เปรียบเสมือนเป็นดิน
ผลสำเร็จของวิทยานิพนธ์เรื่องนี้คือการทำให้ผู้สวมใส่ ‘ผ้าต้นไม้’ ได้สัมผัสวัฏจักรธรรมชาติในขั้นแรก ซึ่งก็คือการที่ชีวิตผลิออกมา เธอต้องการให้ผู้สวมใส่ผ้าต้นไม้รู้สึกเป็นธรรมชาติราวกับเป็นผิวหนังที่สองของตนอย่างไม่รู้สึกว่ามีสิ่งแปลกปลอมคลุมทับผิวหนังจริงๆของตน ผ้าต้นไม้จึงต้องสวยงามและสวมใส่สบายตัวมากพอจะคนจะอยากใส่มันต่อไปให้นานจนคน ต้นไม้และผ้าหลอมรวมเป็นร่างเดียวกัน
หากสิ่งมีชีวิตหลากหลายสปีชีส์ดำรงอยู่ร่วมกันได้ นั่นมิใช่ ‘ธรรมชาติ’ หรอกหรือ
Words: Suphakdipa Poolsap