ที่ Van Cleef & Arpels ไม่ได้เรียกนาฬิกาว่า ‘นาฬิกา’ แต่เรียกว่า ‘ประดิษฐกรรมบอกเวลา’ หลังจาก LIPS ตามไปส่องคอลเล็กชั่น Watches and Wonders 2023 ก็เข้าใจได้ หลังจากตาลายเพราะประกายอัญมณีและงานฝีมือวิจิตรยิบ จนต้องตั้งคำถามว่า นี่มันนาฬิกา เครื่องประดับ หรืองานศิลปะกันแน่?
เครื่องประดับ + เครื่องบอกเวลา
เริ่มกันที่นาฬิกาในรูปแบบที่คุ้นเคยอย่างนาฬิกาข้อมือและนาฬิกาพก ที่เป็นส่วนผสมระหว่างศิลปะแห่งเครื่องประดับอัญมณี งานฝีมือในการสลักลายรัศมีตะวันกวิโญเช (guilloche) อันเป็นเอกลักษณ์ของเมซง และศาสตร์ในงานผลิตนาฬิกา
THE PERLÉE COLLECTION
คอลเล็กชั่น Perlée (แปรเล) นาฬิกาข้อมือ 5 รุ่นใหม่ที่จดจำได้ทันทีจากตัวเรือนทรงกลม ขอบลูกปัดทอง ล้อมกรอบหน้าปัดทองคำสีกุหลาบสลักลายเส้นริ้วรัศมีตะวัน ‘กวิโญเช’ (guilloché) หน้าปัดแม่มุกขาว (mother-of-pearl) และหน้าปัดฝังเพชรจิกไข่ปลา ปุ่มกดตั้งเวลาถูกซ่อนไว้ด้านหลังตัวเรือน ให้ดูเหมือนสวมเครื่องประดับงามหรูเส้นหนึ่ง
นาฬิการุ่นนี้ยังมีในรูปแบบนาฬิกาพกสไตล์ยุโรปช่วงศตวรรษที่ 17 เป็นแปรเลแบบจี้ทรงกลมหลากสีสัน ร้อยสายสร้อยเส้นยาว และเพียงดันฝาหน้าฝังอัญมณีให้หมุนเลื่อนไปด้านข้าง หน้าปัดบอกเวลาก็จะปรากฏแก่สายตา ‘เครื่องประดับซ่อนเวลา’ มีให้เลือก 3 รุ่นตามอัญมณีฝาหน้าที่ทำจาก ทับทิม ไพลินสีน้ำเงินและมรกต
รวมทั้งรุ่นฝาหน้าทำจากรงคศิลาอีก 3 ชนิด ได้แก่ คาลซิโดนี (Chalcedony) สีฟ้าอมเทาไล่เฉดถึงสีฟ้าจางขาว หรือ ‘หยกพยับหมอก’, หินเขี้ยวแก้วกุหลาบ (rose quartz) สีชมพู และหินอัคนีน้ำเงินหรือโซดาไลต์ (sodalite)
THE ALHAMBRA COLLECTION
นาฬิกาเครื่องประดับ Sweet Alhambra (สวีท อัลลองบรา) 2 รุ่นใหม่ ที่เหมือนสร้อยข้อมือเส้นสวยจากโมทีฟรูปทรงใบโคลเวอร์สี่แฉกต่างขนาดกันที่ทำจากหินคาร์เนเลียน (carnelian) หรือ ‘โมราสีเพลิง’ สีแดงส้ม ซึ่งนิยมนำมาตกแต่งบนเครื่องประดับอัญมณีมาช้านาน
คอลเลกชั่นนาฬิกาเครื่องประดับชั้นสูง
THE LUDO SECRET COLLECTION
Ludo Secret (ลูโด ซีเคร็ท) 2 รุ่นใหม่ได้แรงบันดาลใจจากสร้อยข้อมือรูปทรงคล้ายเข็มขัดผู้ชายที่ออกแบบครั้งแรกในปี 1934 และได้ชื่อตามชื่อเล่นของ Louis Arpels หนึ่งในผู้ก่อตั้งเมซง นับเป็นนาฬิกาที่รวมงานฝีมือเอกลักษณ์ของเมซงไว้มากมาย
ทั้งสายคาดลายหกเหลี่ยมที่มีต้นแบบจากนาฬิกาซ่อนเวลา Ludo Hexagone Macaron secret watch (ลูโด เอ็กซากอน มาการง ซีเคร็ท วอทช์) ในปี 1941 รวมทั้งงานฝังอัญมณีขึ้นตัวเรือนซ่อนหนามเตยหรือ the Mystery Set อันเลื่องลือของเมซง ที่ต้องใช้เทคนิคประกบขอบข้างอัญมณีชิดกันพอดี จนกลบตัวเรือนโลหะด้านล่างอย่างแนบเนียน ซึ่งมีเพียงช่างเจียระไนกับช่างทำตัวเรือนเครื่องประดับเพียงไม่กี่คนเท่านั้นในโลกที่รู้เทคนิคงานฝีมือเช่นนี้
LADY FÉERIE OR ROSE
คอลเล็กชั่น Féerie มาพร้อมนาฬิกา ‘นางฟ้าบอกเวลา’ หรือ Lady Féerie watch นางฟ้านั่งโบกคฑากายสิทธิ์บอกเวลาบนหน้าปัด โดยปุยเมฆที่นางฟ้านั่งทำจากแผ่นแม่มุกขาว อาภรณ์ทำจากทองคำฝังเพชร ไพลินสีชมพู และงานลงสีจิตรกรรมย่อส่วน ส่วนปีกเป็นงานลงยาลายฉลุ หรือ plique-à-jour (ปลิกาฌูร) สีชมพูโปร่งแสงร่วมกับงานลงยาทึบแสงสีชมพู
ศิลปวัตถุ Extraordinary Objects
Van Cleef & Arpels ยังมีชื่อเสียงในการทำศิลปวัตถุ Extraordinary Objects ที่ผสมผสานนาฬิกากับงานศิลปะประดับโต๊ะ ซึ่งเมซงได้สรรค์สร้างขึ้นเป็นครั้งแรกเมื่อปี ค.ศ. 2017 นับเป็นจุดเริ่มต้นของงานศิลป์แขนงใหม่ ที่ในปีนี้สร้างสรรค์ผลงานเหนือธรรมดา 3 ชิ้น ได้แก่
PLANÉTARIUM AUTOMATON
นาฬิกาตั้งโต๊ะจักรกล ‘ดาราจักรจำลอง’ Planétarium automaton (ปลาเนตารียอม โอโตมาตง) ซึ่งแสดงวิถีโคจรของดาวต่างๆในระบบสุริยะแบบเสมือนจริง มีทั้งดวงอาทิตย์ ดาวพุธ ดาวศุกร์ โลกกับดวงจันทร์บริวาร ดาวอังคาร ดาวพฤหัสบดี และดาวเสาร์ ซึ่งใช้กลไกที่ทำให้ดาวแต่ละดวงเคลื่อนที่ตามวงโคจรเท่าความเร็วจริง เช่น ดาวพุธใช้เวลา 88 วันในการโคจรรอบดวงอาทิตย์ โลก 365 วัน และดาวพฤหัสบดี 11.86 ปี เป็นต้น
ดาวแต่ละดวงยังใช้อัญมณีต่างชนิดกัน เช่น ดวงอาทิตย์ทำจากก้านทองคำมากกว่า 500 เส้นประดับปลายเพชร ดาวศุกร์ทำจากหินเขี้ยวแก้วชมพู (rose quartz) หลากเฉด โลกทำจากหินไข่นกการเวก (เทอร์คอยซ์) ส่วนดาวเสาร์ทำจากนิลอัคนีอ็อบซิเดียน (obsidian) ตัววงแหวนทำจากทองคำขาวกับทองคำสีเหลืองฝังไพลินสลับเพชร เป็นต้น
เมื่อระบบขับเคลื่อนกลไกการทำงานเริ่มต้น ดาวตกทองคำประดับเพชรรองรับงานฝังไพลิน และมรกตซ่อนหนามเตยจะปรากฏออกมาจากช่องประตูบานเล็ก และเคลื่อนตัววนรอบหน้าปัดเพื่อทำหน้าที่บอกชั่วโมง โดยมีเสียงดนตรีที่ทางเมซงออกแบบเฉพาะกับมิเชล ทิราบอสโก (Michel Tirabosco) นักดนตรี และศิลปินคอนเสิร์ตสัญชาติสวิสดังเป็นฉากหลัง
FLORAISON DU NÉNUPHAR และ ÉVEIL DU CYCLAMEN AUTOMATA
นาฬิกาตั้งโต๊ะหุ่นกล ‘อุบลชาติชูดอก’ Floraison du Nénuphar (ฟลอเรซง ดู เนนูฟาร) และ “ช่อไสวไซคลาเมน” Éveil du Cyclamen (เอเวย ดู ซีกลาม็อง) งานศิลป์รูปจำลองดอกไม้ขนาดใหญ่ที่แย้มกลีบผลิบาน เผยให้เห็นผีเสื้อตัวหนึ่งอยู่ภายในที่ขยับปีกเสมือนจริงตามวงจรธรรมชาติ ก่อนจะลดกลับลง ซึ่งกลีบดอกจะค่อยๆ หุบปิดท่ามกลางเสียงดนตรี
สมกับชื่องาน Watches & Wonders เมื่อ Van Cleef & Arpels ได้บุกเบิกตระกูลใหม่ของเรือนเวลาและวัตถุศิลป์ที่ผสมผสานระหว่างของใช้งาน เครื่องประดับ อัญมณีและงานศิลปะขึ้นมาใหม่ ในแบบที่รวมเอากาลเวลาในอดีตและอนาคตเข้าไว้ด้วยกัน ณ ปัจจุบันได้แบบ wonderfully
Words: Suphakdipa Poolsap
